«G’arbiy Frontda o’zgarish yo’q» – Remark

Tasnif

«G’arbiy frontda o’zgarish yo’q” asari bu – biz bilgan va bilmagan jahon urushlarining eng ichkaridagi jarayonlarigacha to’la ochib bergan asardir. Asar yozilgan paytda Remarkning nemis fuqaroligi safidan chiqarilishi ham asarning qay darajada “yuqumli” va o’z davrining durdona asari boʻlganidan darak beradi! Remark hech qanday to’qima obraz yaratmaydi, vaholanki uning o’zi ham birinchi jahon urushi qatnashchisi. U bu daxshatlarni o’z ko’zi bilan ko’rgan. Asardagi qahramonlar hayotda ham asl qahramonlardir! Ularning 18, 19 yillik hayotlarida, ayni yoshlikning gul chogʻlarini o’ynab – kulib o’tkazadigan bolalarning hayotida urush – o’chmas dogʻ, ma’naviy va jismoniy kuchli zarba boʻladi. Ularning sodda ko’ngillari inson zotining qirgʻinbarot urushidan zada boʻladi. Asli yosh boʻlishiga qaramay ular aynan mana shu urush tufayli ancha qarib qoladi.